ajeure
Aparença
Català
[modifica]- Pronúncia(i):
Oriental: /əˈʒɛw.ɾə/ Occidental: nord-occidental /aˈʒɛw.ɾe/, valencià /aˈd͡ʒɛw.ɾe/
Verb
[modifica]ajeure trans., pron. (pronominal ajeure's)
- Abaixar fins a estendre en terra el que estava dret.
- Inclinar el blat per causa de la pluja.
- (pronominal) Posar-se al llit.
- (pronominal) Subjectar-se a la voluntat d'altri.
- ajeure-s'hi, rendir-se al treball, càrrega, etc.
Conjugació
[modifica]Segona conjugació amb formes velaritzades i vocal antihiàtica
| Formes no personals | Notes | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| simples | compostes | ||||||
| infinitiu | ajeure | haver ajagut | |||||
| gerundi | ajaient | havent ajagut | |||||
| participi | ajagut, ajaguda, ajaguts, ajagudes | ||||||
| Formes personals simples | |||||||
| indicatiu | jo | tu | ell/ella/vostè | nosaltres | vosaltres/vós | ells/elles/vostès | |
| present | ajec | ajeus | ajeu | ajaiem | ajaieu | ajeuen | |
| ajeim | ajeis | bal | |||||
| imperfet | ajeia | ajeies | ajeia | ajèiem | ajèieu | ajeien | |
| passat simple | ajaguí | ajagueres | ajagué | ajaguérem | ajaguéreu | ajagueren | |
| futur | ajauré | ajauràs | ajaurà | ajaurem | ajaureu | ajauran | |
| condicional | ajauria | ajauries | ajauria | ajauríem | ajauríeu | ajaurien | |
| subjuntiu | jo | tu | ell/ella/vostè | nosaltres | vosaltres/vós | ells/elles/vostès | |
| present | ajegui | ajeguis | ajegui | ajeguem | ajegueu | ajeguin | |
| ajega | ajegues | ajega | ajeguen | bal | |||
| imperfet | ajagués | ajaguessis | ajagués | ajaguéssim | ajaguéssiu | ajaguessin | |
| ajaguesses | ajaguéssem | ajaguésseu | ajaguessen | ||||
| imperatiu | – | tu | ell/ella/vostè | nosaltres | vosaltres/vós | ells/elles/vostès | |
| present | – | ajeu | ajegui | ajeguem | ajaieu | ajeguin | |
| – | ajega | ajeis | ajeguen | bal | |||
Formes no normatives o col·loquials
Formes compostes i perifràstiques
| indicatiu | jo | tu | ell/ella/vostè | nosaltres | vosaltres/vós | ells/elles/vostès | verb |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| perfet | he | has | ha | hem | heu | han | ... ajagut |
| havem | haveu | ||||||
| passat perifràstic | vaig | vas | va | vam | vau | van | ... ajeure |
| vares | vàrem | vàreu | varen | ||||
| plusquamperfet | havia | havies | havia | havíem | havíeu | havien | ... ajagut |
| passat anterior o perifràstic |
haguí | hagueres | hagué | haguérem | haguéreu | hagueren | ... ajagut |
| vaig haver | vas haver | va haver | vam haver | vau haver | van haver | ||
| vares haver | vàrem haver | vàreu haver | varen haver | ||||
| futur perfet | hauré | hauràs | haurà | haurem | haureu | hauran | ... ajagut |
| condicional perfet | hauria | hauries | hauria | hauríem | hauríeu | haurien | ... ajagut |
| haguera | hagueres | haguera | haguérem | haguéreu | hagueren | ||
| subjuntiu | jo | tu | ell/ella/vostè | nosaltres | vosaltres/vós | ells/elles/vostès | verb |
| passat perifràstic | vagi | vagis | vagi | vàgim | vàgiu | vagin | ... ajeure |
| vaja | vages | vaja | vàgem | vàgeu | vagen | ||
| perfet | hagi | hagis | hagi | hàgim | hàgiu | hagin | ... ajagut |
| haja | hages | haja | hàgem | hàgeu | hagen | ||
| plusquamperfet | hagués | haguessis | hagués | haguéssim | haguéssiu | haguessin | ... ajagut |
| haguesses | haguéssem | haguésseu | haguessen | ||||
| haguera | hagueres | haguera | haguérem | haguéreu | hagueren | ||
| passat anterior perifràstic |
vagi haver | vagis haver | vagi haver | vàgim haver | vàgiu haver | vagin haver | ... ajagut |
| vaja haver | vages haver | vaja haver | vàgem haver | vàgeu haver | vagen haver |
Paradigmes de flexió: ajec, ajeu, ajaiem
Vocal rizotònica: /ɛ/
Les formes arizotòniques prenen l’arrel del tradicional ajaure. Vegeu aquest verb per la conjugació occidental.
Variants
[modifica]- ajaure (occidental)
Traduccions
[modifica]Abaixar fins a terra
Inclinar el blat
Posar-se al llit
Subjectar-se a la voluntat
Miscel·lània
[modifica]- Síl·labes: a·jeu·re (3)
Vegeu també
[modifica]- Labernia y Esteller, Pere. Diccionari de la Llengua Catalana ab la correspondencia castellana y llatina., Tom I, Barcelona, 1864.
- Diccionari Catalá-Castellá-Llatí-Frances-Italiá: Per una societat de catalans. Barcelona, 1839. Tom I.
- Obres de referència: DIEC, GDLC, Optimot